بررسی عوامل مرتبط با سردرد و کمر درد پس از بی حسی نخاعی در اعمال جراحی ارتوپدی

چکیده مقدمه: بی حسی اسپاینال به عنوان روشی متداول در جراحی شناخته شده است که از نظر عوارض جانبی بدنبال آن، در برخی موارد سر درد و کمر درد گزارش شده است. عوامل متعددی همانند شکل سوزن، اندازه آن، جنس و سن بیمار و تعداد موارد انجام شده در بروز آن دخیل هستند. هدف: بررسی عوامل مرتبط و اتخاذ روش های تعدیل آن مواد و روش ها: این پژوهش به صورت مطالعه ای توصیفی و آینده نگر بر 200 بیمار 65- 15 ساله asa کلاس 1 و2 کاندید جراحی ارتوپدی اندام تحتانی صورت پذیرفت. بیهوشی با سوزن 24 و لیدوکائین 5% و اپی نفرین انجام شد. پرسشنامه بیماران از لحاظ سردرد-کمردرد قبلی یا سابقه بیهوشی نخاعی پر شد. همچنین، در مرحله پس از جراحی نیز از سردرد وکمر درد به فاصله ی یک روز، یک هفته و یک ماه پس از جراحی پرسیده شد. سردرد یا کمر دردهای غیرقابل کنترل با درمان های معمول با تجویز مسکن های اوپیوئیدی درمان می شدند. آنالیز آماری توسط spss 16 صورت پذیرفت و p<0.05 معنی دار تلقی شد. نتایج: 25 نفر(5/12%) از بیماران سابقه ی کمر درد و 13 بیمار(5/6%) نیز سابقه ی سردرد معمولی داشتند. در آنالیز انجام شده میزان سر درد در یک روز، یک هفته و یک ماه پس از بی حسی به ترتیب (5/6%، 5/3% و 1%) و هم چنین میزان کمردرد بیماران به ترتیب 16%، 9% و 5/3% بدست آمد که البته دو معیار فوق تفاوت آماری معنی داری نداشتند در بیماران دارای سابقه بی حسی اسپانیال و مشکل کمردرد تفاوت آماری معنی داری بدست آمد(p<0.001 ). چنین یافته ای در خصوص سردرد نیز ملاحظه شد. نتیجه گیری: به نظر می رسد بین سردرد و کمر درد بیماران با سابقه بی حسی اسپانیال ارتباط معنی داری وجود داشته است. کمر درد قبلی و جنس تأثیر بارزی بر کمردرد پس از عمل داشت که در مورد سردرد چنین یافته ای بدست نیامد.